Terug naar overzicht
Van een functie in de ambulante jeugdzorg of groepswerker naar een baan als jeugdbeschermer. Waarom zou je die overstap maken? Wat doet een jeugdbeschermer? En wat komt er kijken bij de overstap? Pieter, jeugdbeschermer bij Jeugdbescherming west maakte zelf de overstap en werkt inmiddels ook als trainer voor nieuwe jeugdbeschermers. Hij vertelt je meer over zijn werk als jeugdbeschermer en trainer.
Pieter werkt sinds 2001 als jeugdbeschermer en vanaf 2010 bij Jeugdbescherming west. Voordat hij jeugdbeschermer werd, werkte hij binnen de jeugdzorg onder andere op een groep met jongeren die een verstandelijke beperking hebben. “Ik was heel veel bezig met het uitvoeren van de dagelijkse dingen, zoals koken met de jongeren. Op een gegeven moment zocht ik meer uitdaging. Ik begon mezelf af te vragen waar ik energie van kreeg en waar mijn kracht lag. Toen ik de vacature voor jeugdbeschermer zag, reageerde ik dan ook vooral op de inhoud.”
Doe nu de test en kom erachter of er een echte jeugdbeschermer in jou schuilt.
“In plaats van een uitvoerende hulpverlenersrol, heb je als jeugdbeschermer meer een coördinerende functie, een regiefunctie. Daar krijg ik energie van! Zo schrijf ik met jongeren en gezinnen plannen om uit negatieve patronen en gedragingen te komen en om toe te werken naar een betere toekomst. Deze plannen evalueren we regelmatig om de voortgang van het proces te monitoren.”
“Maar ik ga hierbij ook in gesprek met de kinderrechter, docenten en behandelaren. Met docenten bespreek ik bijvoorbeeld hoe we schoolverzuim en gedrag op school kunnen aanpakken. Alle ontwikkelingen houd ik continu bij. Dit doe ik onder andere door huisbezoeken af te leggen en rechtszittingen bij te wonen.”
“Ondanks het feit dat dagen veelal bestaan uit huisbezoeken, het bijwonen van zittingen en het bedenken van strategieën om gezinnen te begeleiden, is geen dag hetzelfde. Je kunt wel van alles plannen, maar het kan soms zomaar in het honderd lopen. Zo was er eens een jongen opgepakt vanwege een conflict. Ik moest toen gaan bedenken wat we gingen doen als de jongen vrijkwam. Uiteindelijk was ik pas om half vier ’s nachts thuis. Dat is wel een uitzondering, want je werkt in principe doordeweeks binnen kantoortijden. De crisisdienst staat klaar buiten deze tijden en in de weekenden.”
“Zo’n regierol als jeugdbeschermer is ook even wennen. Want als jeugdbeschermer bemoei je je niet meer met de directe inhoud, maar kijk je meer overkoepelend naar wat een gezin nodig heeft. Als trainer zie ik vaak dat mensen die al in de jeugdzorg werken - bijvoorbeeld in de gesloten jeugdzorg of als ambulante begeleider - het heel lastig vinden om die hulpverlenende rol los te laten. Daar liep ik zelf ook tegenaan toen ik de overstap maakte. Bij Jeugdbescherming west besteden we daar ook aandacht aan in de coaching.”
“Als nieuwe jeugdbeschermer word je dus niet in het diepe gegooid. Zo bieden we verschillende online trainingen aan. In het eerste jaar als jeugdbeschermer zijn veel van deze trainingen verplicht. Die trainingen lijken op een soort post hbo-opleiding. Denk aan trainingen over wat kindermishandeling is, hoe veiligheid in elkaar zit, maar ook over het schrijven van plannen. Daarnaast is er ook aandacht voor de uitbreiding van juridische kennis. Als jeugdbeschermer is dat essentieel, omdat je veel praat met rechters en juristen.”
“Aan de hand van trainingsopdrachten pas je het geleerde toe in de praktijk. Dit ervaren de meeste jeugdbeschermers in opleiding als zeer prettig. Samen met gesprekleiders, dit zijn senior jeugdbeschermers, ga je samen op huisbezoek of heb je een intervisiebijeenkomst.”
Aan de hand van trainingsopdrachten pas je het geleerde toe in de praktijk. Dit ervaren de meeste jeugdbeschermers in opleiding als zeer prettig. Samen met gesprekleiders, dit zijn senior jeugdbeschermers, ga je samen op huisbezoek of heb je een intervisiebijeenkomst.
“Tijdens de trainingen ga je steeds meer ontdekken waar je valkuilen en uitdagingen zitten. Of je ontdekt voorkeuren en specialismen waar je jouw kennis over wil verdiepen/verbreden. Je kunt dan vanuit je eigen interesse en ontwikkeling kiezen voor bepaalde thema’s waar je je in wilt verdiepen. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor een training over complexe scheidingen of Jeugdreclassering. Of kun je je verdiepen in het schrijven van plannen voor gezinnen.”
Er is dus veel ruimte voor eigen ontwikkeling en coaching. Maar welke eigenschappen zijn handig om mee te nemen als jeugdbeschermer? “Omdat de hulp van Jeugdbescherming wordt afgedwongen, is de kans op klachten en daarmee weerstand groot. Je moet daarmee om kunnen gaan. Ook moet je kritisch kunnen zijn en jezelf steeds afvragen of wat je doet echt nut heeft voor het gezin. Als jeugdbeschermer heb je te maken met complexe situaties, zoals kindermishandeling. Je moet in deze situaties overzicht kunnen creëren en behouden. Geduld is ook erg belangrijk. Soms duurt het jaren voordat iemand mee wil werken. Zo werkte ik met een 18-jarige jongen die door zijn moeder het huis uit werd gezet, maar hij wilde niet meewerken. Dat was zorgelijk, maar op dat moment moet ik dat wel kunnen relativeren.
“Het komt dan ook wel eens voor dat je hard je best doet, maar gezinnen blijven ontsporen. Of dat jongeren voor het snelle geld willen blijven gaan. Dat is erg frustrerend en het is ook een acceptatieproces. Maar als er vooruitgang inzit, hoe langzaam ook, is dat voor mij een van de mooiste dingen. Ik had bijvoorbeeld veel gesprekken met een vader die autisme heeft. Hij woonde samen met twee kinderen en er waren veel conflicten in dat gezin. Uiteindelijk kreeg de vader het inzicht dat het niet langer kon doorgaan zoals het ging. De kinderen zijn uit huis gegaan en vader accepteerde het steeds meer dat zijn kinderen zo konden toewerken naar het zelfstandig worden. Toen dat vertrouwen kwam, zag je steeds meer berusting. En de hulp wordt dan ook vrijwillig.”
“Het mooiste wat je kunt doen als jeugdbeschermer is jongeren helpen weer op het juiste spoor te komen en hen weer een toekomstperspectief geven. Als jeugdbeschermer doe je dat vanuit een overkoepelende visie, maar de hulpverleners zijn daarin net zo belangrijk. Samen met hen werk je stap voor stap naar een veiligere toekomst voor de jongere. Als jeugdbeschermer ben je een radertje in dat geheel. Elk radartje is nodig om een bijdrage te leveren aan een stabiele ontwikkeling van elk kind en elke jongere.”
